Vahşi Doğada Kuş Bulanların Bilmesi Gereken Herşey

Sokak hayvanı denilince aklımıza daha çok kedi ve köpekler gelse de kuşlar, böcekler, sürüngenler yani tüm doğa hayvanları aklımıza gelmeli. Doğa kelimesini cadde ve bina aralarına yakıştıramadığımız için sokak hayvanı demişiz. Düpedüz doğa hayvanı bunlar.

Kuş buldum nasıl beslenir sorusu bu aralar artmakta, devletin kedi köpek haricinde tüm doğa hayvanlarına özel tedavi bakım merkezleri, yaban hayatı merkezleri olmayınca yada olanlar da yetersiz kalınca veteriner kliniklerine iş düşüyor. Tamam bütün işi de veteriner klinikleri ücretsiz yapmasın ama hayvancağız da ortada kalmasın. Çözüm üretelim ve uygulayalım. Bu sorun ile burun buruna olan veteriner klinikleri doğa ve hayvan hakları derneklerine daha fazla destek olmalı aktif rol oynamalılar.

Hal böyle olunca Veteriner klinikleri arz talep doğrultusunda kendilerini geliştiriyorlar. Kedi ve köpek hizmetlerine daha fazla istek, daha fazla kazanç olduğu için veteriner hekimler kendilerini yaban hayatı konusunda yetiştirmiyorlar. İlgisi olan hekimler de mevcut. Fakat yeterli sayıda değiller.

Doğa dostu arkadaşım Ahmet Ufuk Işık’ın kazandığı tecrübelerini yansıttığı çok değerli bir yazısını paylaşacağız sizlerle.

KUŞ BULDUM LÜTFEN YARDIM EDİN

Hayvanseverlerin bir çoğunun sevgisi maalesef kedi köpekten ibaret kalıyor. Kuşlar ve diğer türler çoğu zaman es geçiliyor. Kuşlarla ilişkimizin camlara ıslak ekmek koymaktan, martılara simit atmaktan, bulduğumuz bir kuşun önüne türünü ve beslenme rejimini bilelim ya da bilmeyelim bulgur koymaktan öteye gitmediği aşikar.

Hayvanseverlerin kuşlara olan ilgisizliği veteriner hekimleri de kuşlara eğilmekten alıkoyan bir faktör olarak karşımıza çıkıyor ve kuşları tanıyıp bilen hekim sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor, geçemiyor. Bu durumda da yaralı, hasta yahut yavru kuş bulanların tek çaresi sosyal medyadaki hayvansever sayfa ve gruplardan yardım ummak oluyor. Bu sefer de paylaşılan yardım talebine gelen yanıtlar şoke edici olabiliyor. Kısaca çok sık görülen vak’alara temel bilgileri vermekle işe başlamadan önce bir isme teşekkür etmek istiyorum. Hem çok iyi bir hekim hem de iyi bir solist olan ve hayatını yaban hayvanlarına adayan veteriner hekim Nilay TEZSAY’a çok teşekkür ederim. Birçok kaynaktan bilgi edinmekle beraber en büyük bilgi kaynağım her zaman Nilay Hanım olmuştur. Şimdi çok kısaca sık bulunan vak’alar için bilgi vermeye başlayabiliriz.

Kedi Ağzındaki kuş

Kedi ağzından alınan kuş vak’aları kedi ağzından aldığınız küçük canlıların yaralarını eczaneden alabileceğiniz serum ile yıkayabilir sonrasında da antibiyotikli bir kremi yara olan bölgeye sürebilirsiniz. Unutulmaması gereken kedilerin salyalarındaki bakterilerin küçük canlılar için öldürücü olabildiğidir. Enfeksiyon genellikle iki gün içerisinde kuşları öldürmektedir. Bu yüzden bir antibiyotik şurup da kullanmanızda fayda vardır.(Dozunu ve antibiyotik ismini hekiminize danışarak)

Serçe Yavrusu

Serçe yavrusu bulanlar ıslak ekmekle besleme, bulguru suda şişirip besleme gibi öneriler gelebiliyor. Oysa serçeler tohumcul kuş kategorisinde olmakla birlikte pek çok kuş türünde olduğu gibi yavrularını proteince zengin besleyerek hızlı büyümelerini sağlama yolunu seçiyor. Bu durumda suda ıslatılmış iyi kalite kuru kedi maması, haşlanmış yumurta sarısı gibi besinler kurtarıcı oluyor. Serçe yavrularına papatya çayı içirmek de onların daha sakin olmasını sağlıyor. Tabii bu çayın soğutulmuş olması ve su ile iyice seyreltilmesi gerekiyor.

Serçe yavruları hiçbir sebep yokken ani ölümleriyle meşhur canlılar. Bu yüzden serçe yavrusu bulanın ilk etapta yuvasını araması, bulamıyorsa ve mümkünse bir muhabbet kuşu yuvalığının içine serçeyi koyup ön kısmına serçenin çıkamayacağı ama annenin besleyebileceği bir tel koyması ve bunu korumalı bir yere asması iyi olur. Anne yavru cikliyorsa gelip beslemeye başlayacaktır. Bu şekilde yavru yeterince büyüyüp beslendiğinde tel açılacak ve yavru özgürlüğüne kavuşacaktır.

Ebabil bir kuştur

Ebabil bulanlar ebabillerin şehirlerde yaşayan kuşlar olmasına rağmen hemen hemen hiç tanınmaması çok ilginç değil mi? Kısa bacaklı uzun kanatlı, uçmaya endeksli bir kuş türü olan ebabiller genellikle kırlangıç ya da yavru şahin zannediliyor. Oysa onlar ne şahinler ne de kırlangıç. Uçan böceklerle avlanan, yere konmayan ve havalanmak için belli bir yükseklikten uçmaları gereken canlılar.

Sık sık yere düşen, balkona giren ebabil vak’aları ‘‘Bunun türü ne bilen var mı?’’ sorusu eşliğinde paylaşılıyor. Çok ilginç besleme önerileri de ardı ardına sıralanıyor. Uçan böcekleri avlayan bir kuş türü var karşımızda. Böceklerin protein oranları çok yüksek ve yağ oranları çok düşüktür. Bu durumda ebabillere kıyma vermek de hata olacaktır zira kıymanın yağ oranı oldukça yüksektir ve sindirimi zordur. İyi kalite kuru kedi maması suda şişirilip verilebilir ayrıca haşlanmış tavuk göğüs eti de verilebilir. Burun deliklerine su damlatıp susuzluğunu gidermek mümkündür. Bir ebabilin uçabilmesi için yüksekten atılması gerektiği de unutulmamalıdır.

Kanatlı Fare Güvercinler

Güvercinler insanlarla en içli dışlı olan kuş türlerinden biri olan güvercinler Avrupa’da kanatlı fare olarak anılmaktadır çünkü pek çok hastalık faktörü barındırmaktadırlar. Güvercin yavru ise ilk zamanlar zorla besleme yolu seçilmelidir. Yetişkin uçamayan bir güvercin bulunduğunda ise kakasına, tüy sağlığına, göz yapısına dikkat edilmeli, duruma göre kuşlardan anlayan bir hekimin önerdiği bir antibiyotik kullanılmalıdır. Güvercinler için ideal besin buğdaydır. Yavru bakılırken suda ıslatılmış kuru kedi maması da verilebilir.

Martı ve Kargalar

Martı ve kargalar hemen her şeyi yemekle meşhurlar. Bulduğunuz bir martı ya da karga yavru ya da hasta ise proteince zengin beslemek çabuk toparlanmasını sağlayacaktır. Martılara balık vermek yerine konserve mama, tavuk göğüs eti, suda ıslatılmış kuru kedi maması gibi besinler verebilirsiniz. Aynı şekilde kargalara da bu besinleri verebilirsiniz. Bunun yanında kargalara çok fazla abartmamak koşuluyla meyve de verebilirsiniz. Özellikle beyaz dutun iç parazitleri temizlemede etkili olduğunu hatırlatmak gerekir. Her gün bir adet beyaz dut vermeniz mümkün. Halsizlik, kırık kanat, bacak vb durumlarda veteriner hekiminize danışmalısınız.

Kuşlar hakkında bilgisine güvenmiyorsanız da internetten biraz araştırdığınızda kuşlardan anlayan bir hekime ulaşmanız mümkün. Yırtıcı kuş bulanlar, yırtıcı kuşların evde bakılması yasaktır ve bulan vatandaşın en yakın veteriner kliniğine getirmesi, kliniğin de Milli Parklara haber vermesi gerekmektedir.

Ahmet Ufuk IŞIK

Ufuk beyin tüm doğa canlılarına yardım etmekten zevk aldığını fotoğraflarından ve yazılarından anlayabilirsiniz. SOKAK HAYVANLARINDAN ÇOCUKLARIMIZ OKULA GİDEMİYOR! adlı yazsını okumanızı tavsiye ederim.

Bu yazımızda Vahşi Kuş bulduğunuzda nasıl beslenir, yapılması gerekenler nelerdir ve benzeri soruların cevaplarını kısmen vermeye çalıştık.