İngilizce adı ile anılan Universal Declaration on Animal Welfare yani tüm dünyada kabul görmüş Hayvan hakları evrensel bildirgesi, bütün canlıların olduğu gibi hayvanların da birer canlı olduğunu, onlarında diğer canlılar gibi hakları olduğunu belirten bir bildirgedir. Hayvan hakları evrensel bildirimi, tüm hayvanlara eziyet etmeyi önlemek, onların huzur ve refah standartları geliştirmek için önerilen bir uluslar arası anlaşmadır.
Dünya üzerinde birlikte yaşadığımız ve aynı yaşam alanını paylaştığımız tüm hayvanların tıbbi ve kozmetik deneylerde kobay olarak kullanılması, yaşamlarını sürdürmek için ihtiyaç duydukları derileri ve kürkleri için öldürülmeleri, eğlence ve hobi için avlanılmaları veya sirk ve benzeri ortamlarda insanları eğlendirmek için hertürlü kötü muamele ile eğitilmeleri, hayvancılık sektörüne hayvan yetiştiren firmaların usulüne uygun alanlarda besilicik yapması gibi ihlaller (inek, tavuk ve benzeri çiftlikler) hayvan hakları tarafından denetlemektedir.
Evrensel bildirim ne zaman ilan edildi?
Hayvan Hakları Evrensel Bildirimi 15 Ekim 1978 tarihinde Fransa Paris’teki UNESCO Merkezinde tüm dünya hükümetlerinin temsilcilerininde arasında bulunduğu büyük bir tören ile ilan edilmiştir. Bu bildirge, 1989 yılında Hayvan Hakları Federasyonu tarafından tekrar düzenlenerek 1990 yılında UNESCO Genel Direktörü’ne sunulmuş ve aynı yıl halka açıklanmıştır. O günden beri süre gelen bildirgede bulunan Hayvan hakları evrensel bildirgesi 14 maddeden oluşmaktadır:
14 maddede Hayvan Hakları Evrensel Bildirimi
1. Bütün hayvanlar yaşam önünde eşit doğarlar ve aynı var olma hakkına sahiptirler.
2. Bütün hayvanlar saygı görme hakkına sahiptir. Bu hakkı çiğneyerek onları sömüremez. Bilgilerini hayvanların hizmetine sunmakla görevlidir. Bütün hayvanların insanca gözetilme, bakılma, ve korunma hakları vardır.
3. Hiçbir hayvana kötü davranılamaz, acımasız ve zalimce eylem yapılamaz. Bir hayvanın öldürülmesi zorunlu olursa, bu bir anda, acı çektirmeden ve korkutmadan yapılmalıdır.
4. Yabani türden olan bütün hayvanlar, kendi özel doğal çevrelerinde karada, havada ve suda yaşama ve üretme hakkına sahiptir. Eğitim amaçlı olsa bile özgürlükten yoksun kılmanın her çeşidi bu hakka aykırıdır.
5. Geleneksel olarak insanların çevresinde yaşayan bir türden olan bütün hayvanlar uyumlu bir biçimde türüne özgü yaşam koşulları ve özgürlük içinde yaşama ve üreme hakkına sahiptir.
6. İnsanların yanlarına aldıkları bütün hayvanlar doğal ömür uzunluklarına uygun sürece yaşama hakkına sahiptir. Bir hayvanı terk etmek acımasız bir davranıştır.
7. Bütün çalışan hayvanlar iş süresi ve yoğunluğunun sınırlandırılması ve güçlerini artırıcı bir beslenme ve dinlenme hakkına sahiptir.
8. Hayvanlara fiziki ya da psikolojik bir acı çektiren deneyler yapmak hayvan haklarına aykırıdır. Tıbbi, bilimsel, ticari ve başkaca biçimlerdeki her türlü deneyler için de durum böyledir.
9. Hayvan beslenmek için yetiştirilmişse de bakılmalı, barındırılmalı, taşınmalı, ölümü de acı çektirmeden ve korkutmadan olmalıdır.
10. Hayvanlardan insanların eğlencesi olsun diye yararlanılamaz, hayvanların seyrettirilmesi ve hayvanlardan yararlanılan gösteriler hayvan onuruna aykırıdır.
11. Zorunluluk olmaksızın bir hayvanın öldürülmesi yaşama karşı suçtur.
12. Çok sayıda yabani hayvanın öldürülmesi demek olan her davranış bir soykırım, yani bir suçtur.
13. Hayvan ölümüne de saygı göstermek gerekir. Hayvanın öldürüldüğü şiddet sahneleri sinema ve televizyonda yasaklanmalıdır.
14. Hayvanları koruma ve savunma kuralları, hükümet düzeyinde temsil olunmalıdır. Hayvan hakları da insan hakları gibi yasayla korunmalıdır.
Ayrıca aşağıdaki bağlantıyı tıklayarak Havyan hakları evrensel bildirimi hakkında daha fazla bilgiye ulaşabilirsiniz. (İngilizce)
Zaman ayırıp okuduğunuz için teşekkürler. Lütfen aşağıda bulunan paylaşım butonları sayesinde bu yazıyı sosyal medya profilleriniz de paylaşarak Hayvan Hakları Evrensel Bildirimi‘ni daha fazla insana ulaştırmamız için bize yardımcı olun.